Johan Veenstra
Stellingwarver schriever en verteller

Verloren oorlogskind

Plaetst op 28 juni 2023.

Ik hadde vandemorgen op ‘e fiets naor Wolvege en Berkoop zuld, mar et was kil en et regende… Een hiel verschil mit et weer van de laeste weken. Et was goed veur de tuun, mar ik hope dawwe gauw weer ietsien waarmer weer kriegen. Ik bin dus mar mit de auto gaon, ik laote me niet natregenen. Ik hebbe goed wat eteri’je insleugen op ‘e mark en in de supermark, want ik kriege maendag vier eters over de heerd. In Berkoop he’k een deuze vol boeken ophaeld, mien ni’je boek Naozoemerlaand, zoda’k al wat bestellings klaormaeken kan.

Ik hebbe et boek Verloren oorlogskind van Thomas Sijtsma lezen. Wat een indrokwekkend boek! Alfred Davids en Lilly Berg trouwen in de oorlog in Amsterdam en ze kriegen een poppien: Harry. Ze bin d’r zo gelokkig mit. Een peer maonden zullen ze heur kiend mar kennen. Alfred en Lilly wo’n op traansport zet en vergast. Ze hebben kleine Harry krek op ‘e tied an een wildvremde mitgeven kund die d’r een onderduukplak veur vienen zal. Harry komt uuteindelik terechte bi’j Berend en Jeltje Bakker in Engwierum, de overgrootoolden van schriever Thomas Sijtsma. Berend is postbode en zit in et verzet. Et joongien blift daor de rest van de oorlog. Hi’j is veur heur een zeune, zi’j veur him heit en mem. As de oorlog oflopen is, wodt Harry opeist deur een omke en tante in Zuud-Afrike. Vuuf rechters moe’n d’r over oordielen. Moet Harry bi’j de meensken blieven die een heit en mem veur him binnen of moet hi’j een joodse opvoeding kriegen bi’j de femilie in Zuud-Afrike. Drie rechters stemmen veur et laeste. Dat is verschrikkelik en hatverscheurend. Harry raekt zien oolden in wezen veur de twiede keer kwiet en Berend en Jeltje Bakker et kiend daor ze zo van holen gaon binnen. Jeltje is d’r heur leven laank nooit overhenne kommen. Ien keer het ze Harry laeter nog zien. Een man die gien inkelde herinnering an heur hadde… Heur kiend. Ze het allienig mar goeld. En dan raekt et spoor van Harry te zuke. Thomas Sijtsma gaot mit zien omke Harry, die naor de kleine Harry nuumd is, op zuke om de kleine onderduker te vienen. En hi’j wodt vunnen in Los Angeles. Harry Davids is een ooldere man wodden en vertelt in et Holocaust Museum veur groepen meensken over zien leven. Over zien heit en mem van vroeger in dat kleine Friese dörp Engwierum, daor hi’j gien herinnerings an hebben kan, want hi’j was doe nog te klein.