Suriname

Ik hebbe et boek Het oerwoud beangstigt mij! van beeldend keunstener Gerrit de Wilde uut Makkum lezen. Dagboek van een dienstplicht. In et exemplaor da’k van him kedo kreeg, schreef hi’j veur mi’j o.e.: Welnee, geen literaire pretentie in dit boekje. Ik wilde, zoals hierin te lezen is Suriname deze kleine geschiedenis geven. De Wilde hul tiedens zien soldaoteleven in Suriname een dagboek bi’j. Dat dagboek het hi’j an et Surinaams Museum in Fort Zeelandia in Paramaribo geven. Dit boek is een opni’j schreven versie van dat dagboek. Alles duste hi’j indertied niet op te schrieven, want de leiding hadde ok een sleutel van zien kaaste. Hi’j kon in eerste instaansie dus niet opschrieven hoe et kader was en dat kaptein Kraus een allemachtige hufter was. De Wilde wet as jonge niet goed wat hi’j mit zien leven an moet, mar hi’j wil wel graeg naor de Tropen. En zo brengt hi’j zien diensttied deur in Suriname. Et is mooi om te lezen! Et is ok een ode an dat laand. Et oerwoold, de prachtige netuur, de bloemen, de dieren, de locht diej’ daor roeken, et opkommen van de zunne boven de revier… Hi’j beschrift wat ze doen, hoe ze op petroelie gaon mit de boot naor Stoelmaanseilaand… Et is een eerlik verslag. Et roege soldaoteleven komt ok an bod. Te vule draank, zoepen, hoeren, geslaachtsziekten. Et heurt d’r allemaole bi’j. En dat soldaoten veur de lol dieren doodmaeken, ze uut de bomen schieten. Veur de lol… An de iene kaant et leven in een parredies, an de aandere kaant et roege en rauwe soldaoteleven. En dan weer et zaachte… Gerrit de Wilde zicht daor een vrouw daor hi’j mit in de kunde komt. Een prachtige vrouw: Norma Lieuw-On. En hi’j is verlegen… Wet haost gien raod mit zien gevulens. Dat is mooi beschreven. Niks roeg en rauw, mar lief en ontroerend. En dan raekt hi’j heur kwiet. Gieniene wet waor ze bleven is. Waor is Norma bleven? Tientallen jaoren laeter perbeert hi’j heur asnog weeromme te vienen. Dat lokt liekewel niet. Hi’j zol Norma nooit meer zien. As dat wel zo west was, hadde et ok een illusie kepotmaeken kund… Wie zal et zeggen. Gerrit de Wilde het ok nooit weer in Suriname west. Hi’j besluut et boek zo: Mijn bestemming zou ik pas vinden als beeldend kunstenaar. Toen pas eindelijk thuisgekomen. Suriname zou ik nooit meer zien, dat wist ik al toen we de Surinamerivier op de Willemstad afvoeren. Ik hebbe et boek mit groot genoegen lezen. Gerrit de Wilde kan ok mooi schrieven.