Johan Veenstra
Stellingwarver schriever en verteller
Plaetst op 30 jannewaori 2023.
Ik hebbe de roman Ilke Fokkes lezen, roman fan in kloklieder. Et boek is schreven deur E.S. de Jong en in 1950 uutgeven deur Brandenburgh & Co. in Sneek. Dit boek van Eelke Simens de Jong (1918-2001) is nommer XV van de Kristlik Fryske Folksbibleteek. Fettje en ik stonnen op ‘e Boekemark van Drachten, an et aende van de Friese sutelaktie, eertieds naost et dissien van de KFFB. We hadden d’r goeie buren an. De KFFB hadde indertied een groot tal leden en de boeken die ze uutgavven verschenen zodoende in oplaogen van duzenden exemplaoren. Mar dat ledetal is deur de jaoren henne hiel arg inkot. Ik hebbe dit oolde boek mit genoegen lezen. Et ontroerde me zuver ok al wodde et an et aende wel slimme kristelik. Wat opvul was et prachtige Fries. Wat was dat een goeie zeuventig jaor leden nog vule rieker as et Fries van vandaege-de-dag. Prachtige woorden kwam ik tegen diej’ nooit meer zien en heuren. Mar zo is et mit et Nederlaans en et Stellingwarfs ok gaon. Een veraarming die in wezen toch hiel spietig is. Mar niet te keren in disse giestende wereld… Ilke Fokkes is klokkeluder en grafgrever, dat weren zien heit en pake ok. Ze arfden disse karkebaenties van mekeer. De meensken uut et dörp vienen Ilke mar een wondere piesappel, mar hi’j kan geweldig klokkeluden. Hi’j legt d’r zien hiele ziel en zalighied in. As hi’j fleurig is kuj’ dat an et slaon van de klokke heuren. As hi’j droevig is kuj’ dat ok heuren. Hi’j is verkikkerd op Cecilia, de dochter van domenee De Kempenaer. Hi’j nemt heur vaeke mit, hoge de karketoren in. Vandaor is et uutzicht prachtig. Cecilia krast heur naeme in de klokke. Mar de domenee wodt argens aanders domenee en hi’j nemt zien vrouw en dochter mit. Wat overblift is de inkraste naeme in de klokke. Ilke blift zien levenlaank allienig. Et leven is ienzem en dat drokt op him. Hi’j wodt een oolde, straampelige man. De oorlog komt en de Duutsers vodderen de klokken om ze omme te smulten tot waopentuug. Ilke mist zien klokke verschrikkelik. Kot nao de oorlog komt de klokke toch weeromme, mar veurdat die weer te plak hangt, raekt Ilke Fokkes weg. En zo gaot hi’j stiekem vot, zonder uutluded te wodden.