Johan Veenstra
Stellingwarver schriever en verteller
Plaetst op 5 augustus 2024.
Ik hebbe de prachtige roman Blauwblomme van Binie Bos lezen. De titel verwiest naor de blauwe bloempies van et vlas. De schriefster wus aenlik niks van et leven van heur grootmoeder. Heur moeder, die slimme oold wodde, vertelde d’r ok haost nooit wat van. Zodoende begon ze in de archieven omme te snuuien en vul van de iene verbaozing in de aandere. Wie was toch die geheimzinnige man uut België? Veur et verhael moe’n we naor et dörpien Leens in Grunningen, daor de mooie borg Verhildersum staot. Op een grieze novemberdag in 1899 wodt daor een maegien geboren: Tebien Brian. Ze is de dochter van een arbeider en ze hebben et slimme krap. Et verschrikkelike is dat heur moeder jong wegraekt en dan moet Tebien de huusholing doen. En ze is eins nog mar een kiend. Ze moet zorgen veur heur vader, zussien en twie breurs. Dat is zwaor. De Eerste Wereldoorlog brekt uut. Nederlaand blift buten de Grote Oorlog, mar België wodt deur Duutslaand anvalen en bezet en d’r wodt jaorenlaank vreselik vochten. Alberic Desmandt is een mooie, stoere vlaswarker die soldaot wodden en mitvechten moet. Hi’j het een vrouw en twie kiender. Hi’j zicht de meerst vreselike dingen, ze kommen in de knel, en ontkommen naor et vri’je Nederlaand. Daor wo’n ze interneerd. Hi’j komt in de Juliana van Stolbergkezerne in Amersfoort terechte. Daor hebbe ik in 1966 trouwens onder dienst legen. De eerste overienkomst. Mar et is vanzels onzin dat ze gien wark hebben en mar wat ommehangen moeten. In et noorden van Nederlaand wodt ommes ok vlas verbouwd. Alberic mag zodoende naor Zooltkaamp om daor te warken. En dan zicht hi’j daor Tebien op een dag en zi’j zicht him en de vonken springen over en weer. Et raekt an. Hi’j vertelt niks over een vrouw en kiender. Hi’j is staepelgek op heur, van zien vrouw het hi’j nooit echt hullen. An elke oorlog komt een aende. In 1918 moet Alberic weeromme naor huus. Hi’j belooft dat hi’j weerommekommen zal, dat ze trouwen zullen. Dat hi’j heur een brief schrieven zal. Niet lange naodat Alberic votgaon is ontdekt Tebien dat ze een poppien van him kriegen moet. Een grote schaande is dat. Jim moe’n dit boek mar lezen. Dan kommen jim te weten as Alberic echt weerommekomt, as hi’j heur echt een brief schrift en mit heur trouwt. Et boek is in et Nederlaans schreven in een mooie tael. De overgangen van de seizoenen, de netuur, et wodt allemaole zo mooi beschreven. En netuurlik de eerlike en oprechte gevulens van Tebien en Alberic. Bi’j Alberic wodt de tael kleurt deur et Vlaams, bi’j Tebien deur et Grunnings. Dat maekt et boek en et verhael nog mooier. Wat een prachtig boek. Eerst doe ‘k et uut hadde docht ik pas an meer overienkomsten. Mien moeder, een aandere oorlog en mien roman Een brogge van glas…